Definicja
Fake news oznacza wpis, informację, a nawet cały kanał informacyjny, który nieprzypadkowo poddaje fałszywe bądź przeinaczone informacje. Operacje Fake News mają na celu manipulowanie sposobem postrzegania przez ludzi faktów, wydarzeń i wypowiedzi.
Problem z rozpowszechnianiem
Fałszywe wiadomości tak naprawdę nie są niczym nowym. Zabieg ten jest stosowany od setek lat, aby osiągnąć zamierzone cele polityczne, osobiste czy wizerunkowe. Niestety w dzisiejszych skala fałszywych informacji jest nieporównywalnie większa. Aktualnie fałszywe informacje mogą docierać do zdecydowanie większej liczby osób za pośrednictwem mediów społecznościowych, niż to było chociażby parę lat temu, gdy sporym źródłem internetowych, nieprawdziwych informacji były łańcuszki e-mail.
Skala fake news
Skalę problemu, związaną z tym zjawiskiem, mogliśmy dostrzec szczególnie podczas wydarzeń z ostatnich dni. Ludzie, zamiast czekać na oficjalne komunikaty rządu w sprawie wybuchu w Przewodowie, zaczęli rozpowszechniać fałszywe i niesprawdzone informacje. W mediach społecznościowych doszło do chaosu informacyjnego, w wyniku czego wybuchła zbędna panika. Duża część osób zaczęła powielać plotki, budując niepotrzebne napięcie podczas oczekiwania na informacje ze źródeł rządowych. Przykłady fałszywych informacji z tamtego dnia doskonale przekazywał profil fakenews.pl
Jak rozpoznać fake newsa?
Skoro fake news jest tak popularnym zjawiskiem, to w jaki sposób powinniśmy weryfikować informacje?
1. Zawsze sprawdzaj źródło
Sprawdź stronę internetową, z której pochodzi informacja. Czy wygląda ona na prawdziwą? Czy tekst został dobrze zredagowany? Czy znajdują się tam również inne informacje oraz wiadomości? Pamiętaj, że strony z fałszywymi wiadomościami często używają adresów podobnych do prawdziwych gazet i portali.
2. Uważaj na fałszywe zdjęcia
Wiele fake newsów wykorzystuje zdjęcia, które są przerabiane lub wzięte z niepowiązanej innej wiadomości/informacji. Często przyglądając się dokładniej zdjęciu możesz zobaczyć, czy elementy nie zostały na nim zmienione. Aby zweryfikować obraz, warto używać narzędzia takiego jak Google Reverse Image Search. Pokazuje Ci ono, czy dany obraz nie był używany już w innych kontekstach.
3. Sprawdź czy informacja pojawiła się w innych, sprawdzonych źródłach
Sprawdź, czy informacja, którą czytasz, znajduje się w innych, sprawdzonych serwisach informacyjnych. Jeśli znajdziesz ją na wielu innych stronach, to prawdopodobnie nie jest ona fałszywa, ponieważ wiele dużych stacji informacyjnych stara się sprawdzić swoje źródła przed opublikowaniem historii. Najlepszym źródłem informacji w sytuacjach kryzysowych są strony rządowe.
4. Sprawdź strukturę artykułu z informacją
Sprawdź czy artykuł ma oddzielone fakty od opinii, a jego nagłówek i tytuł są spójne z opublikowaną treścią. Czytając jego treść zwróć również uwagę na jego ton. Artykuły godne zaufania są utrzymane w spokojnym tonie.
5. Szukaj innych znaków
Istnieje wiele technik używanych przez zjawisko fake newsów. Należą do nich między innymi, używanie ALL CAPS oraz wielu reklam, które wyskakują po kliknięciu w artykuł.
