W dzisiejszych czasach nikt w sieci nie może pozostać anonimowy. Mimo stale rozwijających się systemów zabezpieczeń problem cyberprzemocy stale przybiera na sile. Jej ofiarami mogą paść osoby w każdym wieku, choć znacznie częściej są to ludzie młodzi, aktywnie korzystający z portali społecznościowych i nie tylko. Konsekwencje cyberprzemocy przejawiają się zarówno na płaszczyźnie fizycznej jak i psychicznej. Warto jednak zauważyć, że można się przed nią skutecznie chronić, a także jej zapobiegać. Wobec tego, czym właściwie jest cyberprzemoc i jak nie pozostawać biernym w jej obliczu?
Czym jest cyberprzemoc? Jak się przed nią bronić i jak pomóc innym jej ofiarom?
Cyberprzemoc jest aktem przemocy przy użyciu cyfrowych technologii. Może ona mieć miejsce w mediach społecznościowych, platformach do wysyłania wiadomości, grach komputerowych. Dochodzi do niej również przy użyciu telefonów komórkowych. Cyberprzemoc to powtarzalne zachowanie, nastawione na zastraszanie, złość lub zawstydzenie osób, do których jest ono skierowane.
Przykłady cyberprzemocy to m.in.
- Rozpowszechnianie kłamstw lub zamieszczanie czyichś zawstydzających zdjęć w mediach społecznościowych
- Wysyłanie niebezpiecznych wiadomości lub plików przez różne platformy
- Podszywanie się pod kogoś i wysyłanie podejrzanych wiadomości do innych w jego imieniu
Bezpośrednie znęcanie się i cyberprzemoc mogą często występować w parze. Jednak cyberprzemoc pozostawia po sobie cyfrowy ślad – zapis, który może okazać się przydatny i stanowić podstawę pod to, by powstrzymać przyszłe niszczące zachowania.
Czy doznałem agresji w internecie? Jaka jest różnica pomiędzy żartem a znęcaniem się?
Wszyscy przyjaciele z siebie żartują, ale trudno jest stwierdzić czy ktoś dobrze się bawi, czy próbuje Cię skrzywdzić, zwłaszcza w internecie. Czasami obracają to w żart, mówiąc “Żartowałem” lub “Nie bierz tego zbyt poważnie”.
Ale jeśli czujesz urazę lub myślisz, że inni śmieją się za Twoimi plecami, oznacza to że żart posunął się zbyt daleko. Jeśli jest to kontynuowane nawet gdy poprosiłeś tę osobę by przestała żartować i nadal czujesz smutek, to może to być przemocą.
Kiedy akt przemocy ma miejsce w sieci, może przerodzić się w niepożądaną uwagę szerszego grona ludzi, w tym obcych. Gdziekolwiek mogłoby to się wydarzyć, jeśli czujesz się źle z tego powodu, nie powinieneś na to pozwalać.
Jeśli czujesz się źle i ten stan nie znika, warto poprosić o pomoc. Przeciwdziałanie cyberprzemocy to nie tylko zwalczanie dręczycieli, ale i uświadamianie, że każdy zasługuje na szacunek – w sieci jak i w prawdziwym życiu.
Jakie są skutki cyberprzemocy?
Gdy przemoc odbywa się w sieci, możesz odnieść uczucie tak jakbyś był atakowany ze wszystkich stron, nawet we własnym domu. Może się wydawać, że nie ma od niej ucieczki. Skutki mogą trwać długi czas i wpłynąć na osobę na wiele sposobów:
- Mentalnie – uczucie smutku, zawstydzenia, głupoty, a nawet złość,
- Emocjonalnie – zawstydzenie lub utrata zainteresowania rzeczami, które uwielbiasz,
- Fizycznie – zmęczenie (problemy ze snem), lub doświadczenie objawów takich jak bóle brzucha lub głowy.
Uczucie bycia wyśmianym lub nękanym przez innych może uniemożliwić ludziom wypowiedzenie się lub poradzenie sobie z tym problemem. W skrajnych przypadkach, cyberprzemoc może nawet doprowadzić drugiego człowieka do targnięcia się na swoje życie.
Cyberprzemoc może wpłynąć na nas na wiele sposobów. Pamiętaj, że jej negatywne skutki mogą zostać przezwyciężone, a ofiary mogą “stanąć na nogi o własnych siłach”.
Z kim powinienem porozmawiać gdy doświadczam przemocy w sieci?
Jeśli uważasz, że doświadczasz przemocy, pierwszym krokiem jest poszukanie pomocy od kogoś komu ufasz jak Twoi rodzice, bliższy członek rodziny lub inna zaufana dorosła osoba.
W szkole możesz skontaktować się ze swoim ulubionym nauczycielem.
Jeśli nie czujesz komfortu rozmawiając z kimś kogo znasz, poszukaj infolinii w swoim otoczeniu, by porozmawiać z profesjonalnym doradcą. W naszym kraju działa ogólnopolski telefon zaufania, pod który dzieci mogą dzwonić całodobowo. Pod numerem telefonu 116111 wszystkie rozmowy i korespondencja jest poufna. To znaczy, że dyżurujący specjaliści nie powiedzą nikomu o tym, o czym rozmawiacie.
Jeśli akt przemocy ma miejsce na platformie społecznościowej, rozważ zablokowanie dręczyciela i zgłoszenie jego zachowania na tej platformie. Firmy związane z mediami społecznościowymi mają za obowiązek utrzymać bezpieczeństwo swoich użytkowników.
Może być pomocne zebranie dowodów – wiadomości tekstowych i zdjęć komentarzy społecznościowych – by pokazać co się wydarzyło.
By w powstrzymać dręczenie, kluczem jest zidentyfikowanie i zgłoszenie tego aktu. Pomóc może także pokazanie dręczycielowi, że jego zachowanie nie jest akceptowalne. Jeśli jesteś w bezpośrednim zagrożeniu, powinieneś skontaktować się z policją lub służbami ratunkowymi.
Doświadczam cyberprzemocy, ale boję się porozmawiać z rodzicami na ten temat. Jak mogę do nich podejść?
Jeśli doświadczasz cyberprzemocy, rozmowa z kimś, komu ufasz – z kimś, z kim czujesz się bezpiecznie by poruszyć ten temat – jest jednym z najbardziej istotnych kroków, jakie możesz wykonać.
Rozmowa z rodzicami nie dla każdego jest prosta. Lecz są jednak kroki, które mogą pomóc w konwersacji. Wybierz czas by porozmawiać, kiedy wiesz, że posiadasz ich pełną uwagę. Wyjaśnij jak poważny jest to problem dla Ciebie. Pamiętaj, że mogą oni nie rozumieć technologii tak jak Ty, więc musisz pomóc im zrozumieć co się dzieje.
Mogą nie mieć gotowych odpowiedzi dla Ciebie, ale chcą Ci pomóc i wspólnie możecie znaleźć rozwiązanie. Co dwie głowy to nie jedna! Jeśli dalej jesteś niepewny co zrobić, to rozważ udanie się do innych zaufanych osób. Często jest więcej ludzi, którzy troszczą się o Ciebie i pragną Ci pomóc bardziej niż myślisz.
Jak mogę pomóc swoim przyjaciołom zgłosić przypadek cyberprzemocy, zwłaszcza jeśli oni tego nie chcą?
Każdy może stać się ofiarą cyberprzemocy. Jeśli widzisz, że dzieje się to komuś kogo znasz, spróbuj zaoferować wsparcie.
Ważne jest by wysłuchać swych przyjaciół. Dlaczego nie chcą zgłosić aktu cyberprzemocy, którego doświadczają ? Jak się czują? Daj im znać, że nie muszą oni niczego zgłaszać formalnie, ale kluczowe jest to by porozmawiać z kimś, kto będzie mógł pomóc.
Jeśli Twój przyjaciel nadal nie chce zgłosić incydentu, w takim wypadku wesprzyj go w znalezieniu zaufanej osoby, która może pomóc mu znaleźć rozwiązanie sytuacji. Pamiętaj że w pewnych sytuacjach, konsekwencje cyberprzemocy mogą zagrażać życiu.
Przez robienie niczego pozostawiasz osobę z uczuciem, że każdy jest przeciwko niej lub nikogo nie obchodzi. Twoje słowa mogą naprawdę pomóc.
Jakie mogą być formy cyberprzemocy?
Cyberprzemoc – zgodnie z tym co zostało wspomniane – jest najbardziej popularna wśród ludzi młodych, jednak nie jest to regułą. Niestety, Internet daje nam co prawda nieograniczone możliwości, jednak my nie do końca wiemy, w jaki sposób wykorzystać je w dobrej wierze. Tak więc jakie są formy cyberprzemocy? Otóż zostało już wspomniane o publikowaniu poniżających i ośmieszających zdjęć oraz filmów. Jednak nie jest to jedyny sposób w jaki dokonywany jest cyberbullying. Może on również przejawiać się poprzez:
- publikowanie wulgarnych, obraźliwych i złośliwych komentarzy pod postami w mediach społecznościowych;
- włamania na konta ofiar w mediach społecznościowych celem publikacji ośmieszającego contentu;
- szykanowanie ofiary cyberprzemocy natrętnymi telefonami lub wiadomościami;
- próby podszycia się pod ofiary;
- wykluczenie z internetowych grup i społeczności.
Nie da się więc ukryć, że cyberprzemoc stała się jednym z największych problemów, z którymi obecnie mierzy się każde społeczeństwo.
Jak zapobiegać cyberprzemocy?
Cyberprzemoc – niestety – staje się coraz powszechniejsza. Nie oznacza to jednak, że nie powinniśmy na nią reagować. Warto podkreślić, że za wszelakie przejawy cyberprzemocy grozi odpowiedzialność karna. Zabronione jest szykanowanie, publikowanie niewłaściwych – poniżających – treści, zdjęć i filmów. Każdy z nas może więc odpowiednio reagować i zgłaszać konkretne zachowania do odpowiednich służb administracyjnych. Warto również mieć na uwadze to, że ofiary cyberprzemocy wymagają wsparcia, a często także odpowiedniej pomocy psychologicznej. Ważne jest więc to, by nie pozostawiać biernym obserwatorem w momencie kiedy jesteśmy świadkami cyberprzemocy. Nasza reakcja może tak naprawdę wiele zmienić, a nawet uratować życie. Zgodnie ze źródłami, cyberprzemoc jest jedną z najpowszechniejszych przyczyn samobójstw wśród ludzi młodych. Cyberbullying nie może pozostawać bezkarny, więc nasza reakcja może mieć kolosalne znaczenie dla powstrzymania jego rozwoju.
